پاکسازی سَبکی، نوعی بازسازی ساختمان قدیمی! + معایب و نکات مهم

شاید شنیدن لفظ پاکسازی کمی براتون عجیب باشه، اون هم از نوع سبکی اما در حیطه بازسازی گاها بنا یا ساختمانی بازسازی و مرمت شده (گاها بارها)، اجزایی به این بناها اضافه شده و در کل تغییراتی در اصل ماجرا ایجاد می‌شه، اما بعد مدتی متخصص یا افراد صاحب نظری به این نتیجه می‌رسن که اقدامات قبلی اشتباه بوده، در نتیجه دست به پاکسازی می‌زنن، به روش سبکی! با ما همراه باشین تا در ادامه بیشتر با پاکسازی سبکی آشنا بشین.

معرفی انواع بازسازی و جایگاه پاکسازی سَبکی در این بین!

[safiran_public]

ما می‌تونیم به کمک انواع بازسازی بخشی از تاریخ و فرهنگ و ارزش‌هامون رو حفظ کنیم، هنرمون رو به آیندگان نشون بدیم و هویت‌مون رو زنده نگه داریم. حالا اگر این کار رو به یک بنا یا ساختمان اختصاص بدیم، تا زمانی که قابلیت استفاده داشته باشه، برای ما به عنوان یک میراث محسوب میشه که هم اصالت داره و هم به ما خدمت می‌کنه. حالا باید بدونین که بازسازی در انواع مختلفی انجام میشه که عبارت‌اند از:

• بازسازی آرکئولوژیک یا مرمت علمی
• بازسازی آرتیستیک یا مرمت هنری
• بازسازی حفاظتی (مقاوم‌سازی)
• بازسازی سبکی
• پاکسازی سَبکی
• بازسازی تکمیلی

همونطور که احتمالا خودتون هم متوجه شدین، ما در این مطلب قرار هست باهم پاکسازی سبکی رو مرور کنیم. بد نیست بدونین جایگاه این نوع از بازسازی ارزشی برابر با سایر انواع بازسازی‌ها داره. علت این موضوع رو در ادامه متوجه می‌شین.

پاکسازی سبکی چیست و چرا باید پاکسازی سبکی انجام بدیم؟

این نوع از مرمت و بازسازی بیشتر برای بناها و ساختمان‌هایی انجام میشه که یک یا چندبار پیش از این، مرمت شدن و حالا شخص متخصص دیگری تشخیص میده که بازسازی‌های قبلی اشتباه بوده، قسمت‌هایی از بنا اضافی هست و باید حذف بشن تا بنا بتونه به حالت اصیل خودش برگرده.

شاید بشه پاکسازی سبکی رو روندی خلاف سایر انواع بازسازی دونست، چون اینجا به جای مرمت و اضافه کردن چیزی، بخش‌هایی حذف میشن تا به شکل واقعی برسیم. گاهی در بازسازی و به خصوص مرمت بناهای تاریخی، اضافه‌کاری‌هایی صورت می‌گیره و بخش‌هایی ساخته میشن یا کارهایی انجام میشن که به زمان و سبک بنای اولیه هیچ تعلقی ندارن و بعد از بررسی کارشناسان، میشه نتیجه گرفت که حذف کردن این اجزا از بودن اون‌ها فایده بیشتری داره.

چرا در پاکسازی سبکی کمک گرفتن از متخصص ضرورت داره؟

همونطور که گفتیم و می‌دونید در حوزه بازسازی، داشتن دانش تخصصی اهمیت زیادی داره، چون مستقیما با جان انسان‌ها در ارتباط هست. وقتی هم که کار به پاکسازی سبکی و مرمت بناهای تاریخی می‌رسه، این اهمیت چندین برابر میشه، چون مسئولیت ما در قبال آثار ارزشمند خیلی زیاد هست و اون‌ها متعلق به تمام نسل‌ها هستن.

بنابراین تاکید به حضور متخصص در پاکسازی سبکی، به چند دلیل اصلی زیر اهمیت زیادی داره:

• داشتن شناخت و دانش از موضوع بازسازی و گذشته ساختمان
• بررسی تفاوت‌ها و معایب و مزایا توسط فرد متخصص
• حذف تغییرات به صورتی که به ساختمان آسیب جدیدی وارد نشه
• بازگرداندن بنا به حالت اولیه اما با وضعی بهبودیافته، به صورت کاملا حرفه‌ای

روش انجام پاکسازی سَبکی چگونه است؟

انجام پاکسازی سبکی نیز مانند بازسازی سبکی، مراحلی داره که در زیر به ترتیب به اون‌ها اشاره کردیم:

1. برای انجام پاکسازی سبکی، به عنوان اولین قدم شناخت بنا یا سازه اهمیت پیدا می‌کنه
2. سبک‌شناسی و کسب اطلاعات از شکل و ویژگی‌های اصیل بنا قدم‌های بعدی هستن
3. حالا این ویژگی‌ها رو با چیزی که الان وجود داره مقایسه می‌کنیم
4. در نهایت کارشناسان و متخصصان باید تفاوت‌ها رو بررسی بکنن و اگر به این نتیجه برسن که کارهایی که در گذشته انجام شده به اصالت ساختمان خدشه‌ای وارد کرده یا الان باعث مزاحمت هستن، کاربردی ندارن و یا اینکه به سازه ضرر می‌زنن، می‌تونن این الحاقات رو حذف کنن و بنا رو به حالت اولیه خودش نزدیک کنن.

هر یک از بناهایی که در تصویر زیر می‌بینین قدیمی هستن و احتمالا بازسازی شدن، در نتیجه می‌تونیم اون ها رو با روش هایی که در بالا گفتیم بازسازی و در واقع پاکسازی سَبکی کنیم و به حالت قبلی خودشون برگردونیم.

اما بعد از این همه تعریف از پاکسازی سبکی، بد نیست در ادامه با معایب و دیدگاه مخالفان این نوع بازسازی هم آشنا بشیم.

معایب پاکسازی سبکی از دیدگاه مخالفان آن چیست؟

پاکسازی سبکی در کنار مزایای زیادی که داره، از دید مخالفان خودش معایبی هم داره که باعث میشه این نوع بازسازی به مزاج همه خوش نیاد. در ادامه به بررسی دو ایراد اصلی پاکسازی َسبکی از دیدگاه مخالفان اون می‌پردازیم:

1. اگرچه معمولا پاکسازی سبکی به مزاج افرادی که طرفدار اصالت هستن، خیلی خوش میاد، اما مخالفانی هم داره که معتقدن شاید آیندگان هم، در مورد نظر شما مبنی بر اشتباه بودن تغییرات ساختار این بنا، همین عقیده رو داشته باشن و اونوقت باید چکار کرد؟! دوباره بنای پاکسازی شده رو بازسازی کنیم؟ آیا این کار کمی دردسر ساز نیست؟ بنابراین از اونجایی که پاکسازی سبکی شاید با سلیقه رابطه تنگاتنگی داشته باشه، همین موضوع کمی مساله‌ساز میشه.
2. عده‌ای دیگه هم هرگونه تخریب و یا تغییر رو آسیبی جدید تلقی می‌کنن و اعتقاد دارن که ممکن است به حیات بنا ضربه بزنه، پس نداشتن اصالت و سبک یکسان در بنا رو به آسیب رساندن به اون ترجیح میدن.

موضوع پاکسازی سبکی شاید در ساختمان‌های معمولی کمتر مورد توجه قرار بگیره اما وقتی صحبت از بنای تاریخی و واجد ارزش باشه، دیدگاه مخالفان این نوع بازسازی هم اهمیت پیدا می‌کنه.

جمع بندی مطالب…

در این مقاله با پاکسازی سبکی، اهداف، معایب و سایر نکات مهم اون آشنا شدین. همچنین متوجه شدین که پاکسازی سبکی به زبان ساده، کاری است که باعث حفظ دارایی‌هایی از گذشته میشه و بنا یا شی رو به موقعیت قبلی با وضعیتی بهبود یافته درمیاره. پس برای انجام چنین کاری باید شناخت و دقت خیلی بالایی داشته باشین، چون هر اقدام ناآگاهانه ممکن است حیات اون بنا رو به خطر بندازه و هدف از این کار چیه؟ حفظ اون اثر برای نسل‌های آینده با حفظ اصالت اون اثر. حالا این اثر می‌تونه یک تکه سفال باشه یا یک ساختمان یا مجموعه‌ای از بناهای تاریخی. بنابراین هدف کلی پاکسازی سبکی، حذف بخش هایی از بنا برای رسیدن به شکل واقعی اون هست. ممنون که ما رو همراهی کردین.