جادوی اشکال در دکوراسیون داخلی | روانشناسی شکل ها و خطوط در معماری و دکوراسیون

تصاویر بالا رو مشاهده کنین. از هر کدوم از این دکورها چه حسی دریافت می‌کنین؟ از نظر معماری، از کدوم یکی بیشتر خوشتون میاد؟ با کدوم طرح بیشتر احساس راحتی دارین؟

اگر بخواین یکی شون رو انتخاب کنین، ترجیح‌تون کدوم دکوراسیون هست؟ مثلث؟ دایره؟ مستطیل؟ یا مربع؟

آیا تا حالا بین انتخاب سرویس خواب و یا مبلمان دایره ای یا ضلع دار گیر کردین؟ آیا تا بحال فکر کردین که شکل‌های هندسی و خطوط در معماری و دکوراسیون، اثرات روانشناسی هم دارند؟

در این مطلب قراره موضوعات زیر رو بررسی کنیم:

• هر شکل هندسی نماد چیه؟
• هر شکل و فرم چه حسی رو منتقل می‌کنه؟
• بهتره از هر شکل در چه فضایی و با چه کاربری استفاده بشه؟
• آیا ویژگی‌های شخصیتی افراد با علاقه‌ی اونها به شکل خاصی در دکوراسیون ارتباط داره؟

با ما همراه باشین چون با مطلبی بسیار سرگرم کننده و در عین حال کاربردی و آموزنده سروکار دارین.

در معماری و دکوراسیون هر شکل نماد چیه؟

اگه برگردیم به گذشته و نمادی که هر شکل در افسانه ها داره، خیلی ساده به این نتیجه می‌رسیم که دایره و مربع دو شکل اصلی هستن که اولی نمادی از معنویت است و دومی نمادی از زندگی دنیوی. در ادامه یخورده دقیق‌تر پیشینه‌ی نمادین اشکال اصلی (یعنی دایره، مربع و مثلث) رو بررسی می‌کنیم.

دایره سمبل معنویت

دایره نماد معنویت، الهه، خورشید و زنانگی است. یعنی بطور کلی دایره نشان دهنده‌ی انرژی زنانه و فضایی مقدس است. یکی از دلایل دایره بودن گنبدها از لحاظ معماری هم به همین دلیل است.

مربع سمبل زندگی مادی

همانطور که گفتیم دایره نماد معنویت و زمین مقدس است، اما مربع و مستطیل نقطه‌ی مقابل اون هستن. یعنی مربع نماد دنیای فیزیکی است و چهارگوشه‌ی اون نشان دهنده‌ی شمال، جنوب، شرق و غرب یا چهار عنصر آب، خاک، آتش و هواست.

علاوه بر این، بر خلاف دایره که نماد زنانگی است، میشه مربع رو نماد صفات مردانه دونست.

مثلث نماد جنگجویی

مثلث نماد رقابت و جنگویی است به خصوص اگر رأس اون به سمت بالا باشه. اما از لحاظ جنسیتی مثلث ها برای هر دو جنس نر و ماده بصورت نمادین کاربرد دارن.

اما اگر رأس مثلث به سمت پایین باشه، نماد زنانگی است و برعکس. یعنی اگر رأسش به سمت بالا باشه نشون‌دهنده‌ی مردانگی است (تصویر زیر رو ببینید).

خلاصه هر شکل و خط چه حسی رو منتقل میکنه؟

شاید براتون عجیب باشه اما هر یک از اشکال و خطوط در معماری محیط، حس مخصوص به خودشون رو در فضا منتقل می‌کنن. خیلی مهمه که با توجه به شناختنِ ماهیت اشکال هندسی و هدفی که در فضا مد نظورتون هست، از شکل‌های مناسبی برای دکوراسیون تون استفاده کنین.

در جدول زیر اصلی‌ترین حس‌هایی که هر شکل هندسی و یا خط ها منتقل می‌کنن رو مشاهده می‌کنین:

همون طور که در جدول بالا می‌بینین، اشکال منحنی طور (دایره، کره و…) بیشتر روی احساسات اثر دارن و اشکال زاویه دار روی منطق.

در ادامه هر یک از آیتم‌های جداول بالا رو توضیح میدیم.

دایره و منحنی – ابدیت، پویایی، آرامش

مهمترین حسی که دایره القا می‌کنه، ابدیت و معنویت است. چون دایره آغاز و پایانی نداره و از همه طرف دارای ارزشی همگن است. به همین خاطر ما از دایره حس تداوم، پشتیبانی و حتی رمز و راز دریافت می‌کنیم.

همونطور که در بالا گفتیم، شکل‌های گرد سمبل زنانگی هم هستن و به دلیل ارتباطی که زنانگی با زایمان داره، تداعی کننده‌ی زندگی و حضور در اجتماع جدید هم هستن.

از طرفی به دلیل زاویه دار نبودن دایره و اشکال منحنی، حس نرم و ملایم بودن هم به انسان منتقل می‌کنن.

پس بطور خلاصه معانی و حس هایی که دایره منتقل می‌کنه، عبارتند از:

• کمال
• سادگی
• آرامش
• عروج انسان
• حرکت و پویایی
• ابدیت و تداوم
• زنانگی
• زندگی
• ملایمت
• جادو و رمز و راز

مربع – مادیت، قدرت، منطق

همونطور که گفتیم، مربع سمبل مادیت بوده و نشان‌دهنده‌ی اصول، ساختار و تعادل است. به همین دلیل این شکل تداعی کننده‌ی منطق و استدلال محکم است که قدرت متقاعدکننده‌گی را در فضا ایجاد می‌کنه.

پس مربع نشان دهنده‌ی ویژگی‌های زیر است:

• مادیت
• سکون
• سختی
• منطق
• قدرت
• ساختار
• تعادل

مستطیل – امنیت، نظم، قدرت

مستطیل پر کاربردترین فرم در معماری و دکوراسیون است. از طرفی به دلیل ماهیت مشابهی که با مربع داره، احساسات مشابهی رو هم منتقل می‌کنه.

اما مهمترین حس‌هایی که از مستطیل دریافت میشه، احساس امنیت و نظم است. بطور کلی، مستطیل القا کننده‌ی حس‌های زیر است:

• اطمینان
• امنیت
• قدرت
• نظم
• شجاعت

مثلث – جنگجویی، تفکر، هیجان، جهت

مثلث اگر روی قاعده باشه، القا کننده‌ی حس‌های متفاوتی نسبت به وقتی است که روی رأس باشه. اگر مثلث روی رأس خودش قرار بگیره، نشان‌دهنده‌ی حمله، جنگجویی و آماده‌ی سقوط بودن است. در نتیجه به افراد احساس اضطراب رو منقل می‌کنه.

اما اگر روی قاعده قرار گیرد، نمایش دهنده‌ی توازن، استواری و تفکر است. علاوه بر این، نوک مثلث بیانگر حرکت به سمت بالا و تمایل به موفقیت و پیروزی است.

بنابراین، مثلث می‌تونه نشانگر ویژگی‌های زیر باشه:

• تفکر
• جنگجویی
• پیروزی
• استواری و توازن
• اضطراب
• هیجان
• ریسک
• جهت دهی (منحرف کننده حواس به سمت خاص)

شش ضلعی – آفرینش، اجتماع، توازن

لانه زنبور! بله همه ما شش ضلعی رو با لانه زنبور می‌شناسیم. به همین دلیل شش ضلعی به نوعی نماد کار گروهی، تعاون و همکاری است. شش ضلعی انرژی مثبتی از خودش ساتع می‌کنه که باعث جذابیت فضا و اعمال حس خلاقانه میشه.

پس بطور کلی میشه گفت، شش ضلعی‌ها ویژگی‌های زیر رو تداعی می‌کنن:

• آفرینش
• توازن
• اجتماع
• خلاقیت
• کار گروهی

مارپیچ – خلاقیت، رشد، هوش

شکل مارپیچ در طبیعت به وفور دیده میشه. مثلاً در صدف‌ها، برخی گل‌ها، حلزون و …

به همین دلیل شکل مارپیچ القا کننده‌ی طبیعت، رشد و زندگی است. در جامعه‌ی مدرن نیز شکل مارپیچ نشان‌دهنده‌ی خلاقیت، ایده پردازی و ذهنی باز است. بنابراین معانی اصلی شکل مارپیچ عبارتند از:

• رشد
• زندگی
• هوش
• خلاقیت
• آرامش

مثلاً تصویر زیر رو ببینید (دکوراسیون اداریِ سفید خاکستری)؛ از شکل های مستطیل با ترکیب رنگی خاکستری در یک فضای اداری استفاده شده که ضمن رسمی کردن فضا، حس قدرت، نظم و رسمی بودن رو القا می‌کنه.

در شکل زیر هم دایره همراه با رنگ‌های آبی، نارنجی، سبز و صورتی در یک طرح بکار رفته. اما همونطور که می‌بینین رنگ آبی بدلیل هم خوانی بیشتری که با ویژگی‌های ذاتی دایره یعنی آرامش و ملایمت داره، حس راحتی بیشتری رو منتقل می‌کنه.

در هر کاربری‌ای از نظر معماری بهتره از چه اشکالی استفاده بشه؟

همونطور که در قسمت‌های قبلی گفتیم، هر شکل هندسی می‌تونه حس متفاوتی رو به افراد القا کنه. بنابراین، بهتره از این ویژگی‌های روانشناسی اشکال بدرستی و متناسب با اهدافمون در هر فضا استفاده کنیم.

ما در جدول زیر، پیشنهادهای استفاده از هر یک از اشکال رو در کاربری‌های اداری، دکوراسیون کافی شاپ و رستوران، هتل ها و فضاهای آموزشی ارائه کردیم. علاوه بر این، اینکه چرا هر شکل برای اون دکوراسیون مناسبه رو هم به صورت مختصر عنوان کردیم.

حالا بریم با مثالِ تصویری، موضوعاتِ جدول بالا رو بررسی کنیم.

1- مثال اشکال خمیده و دایره ای

همونطور ک گفتیم، اشکال خمیده و دایره‌ای حس آرامش و انرژی مثبت در فضا ایجاد می‌کنن. بنابراین استفاده از بالشت، کوسن یا دکوراسیون دایره‌ای یا منحنی شکل در اتاق‌های پذیرایی و هتل‌ها می‌تونه ضمن ایجاد حس آرامش، تداعی کننده‌ی یک استقبال مهربانانه از مهمانان باشه.

• منحنی در لابی و محل پذیرش هتل‌ها:

نمونه ای دیگه از استفاده از اشکال منحنی در لابی هتلها رو در تصویر زیر مشاهده می‌کنین:

علاوه بر این، خانواده دایره به دلیل حس دعوت به آرامش، پشتیبانی و دعوت به حضور در اجتماع، برای محل‌های استراحت در فضاهای اداری و حتی اتاق‌های انتظار و پذیرش هم بسیار مناسبه (به دو تصویر زیر توجه کنین).

• منحنی در محل استراحت کارمندان:

• منحنی در اتاق پذیرش:

2- مثال اشکال مربعی و مستطیلی

همونطور که گفتیم، مربع و مستطیل علاوه بر ایجاد فضایی رسمی و جدی، احساس امنیت و نظم هم ایجاد می‌کنن. خب مجموعه‌ی این موارد برای اعتماد اولیه به یک بیزنس کافی به نظر میرسه! بنابراین، استفاده از شکل‌های مستطیلی در فضاهای معماری مخصوص کار و به خصوص اتاق جلسات بسیار رایجه (دو نمونه از کاربرد اشکال چهارگوش در فضای بیزنسی رو در زیر مشاهده می‌کنین).

• مستطیل در فضای اداری:

• مستطیل در اتاق جلسات:

همانطور که می‌بینین در تصویر زیر علاوه بر مستطیل، مثلث هم (روی پنجره‌ها) بکار رفته، که  بصورت ضمنی القا کننده‌ی حس هیجان، رقابت و پیروزی است.

• مستطیل در فضاهای آموزشی:

شکل های چهار گوش کمی فضاهای آموزشی رو خشک و خشن می‌کنه، که می‌توان با کمک رنگ‌ها این اثر رو کاهش داد. اما در هر صورت بدلیل افزایش منطق و قدرت در فضاهای آموزشی هم مناسبه. شکل زیر استفاده از مستطیل در فضای آموزشی رو نشون میده، همونطور که می‌بینین این طرح از منحنی‌ها و رنگ‌ها برای خنثی کردن حس خشک بودن مستطیل کمک گرفته.

3- مثالِ اشکال مثلثی

حالا بریم سراغ مثلث. در معماری و دکوراسیون داخلی میشه از مثلث برای جهت دهی و القای حس استقبال استفاده کرد. بنابراین، در لابی هتل‌ها، اتاق‌های انتظار و پذیرش کاربرد خوبی داره، البته بشرطی‌که بتوان با کمک رنگ‌های ملایم حس هیجان مثلث رو کاهش داد.

• مثلث در فضای کاری:

بدلیل احساس جنگجویی، جاه طلبی و پیروزی که مثلث ایجاد می‌کنه، بهترین کاربرد اون در فضاهای بیزنسی و آموزشی است. به تصویر زیر توجه کنین. ترکیبی از مثلث و مستطیل رو در یک فضای اداری به خوبی نشون میده:

• مثلث در فضای آموزشی و تعاملی:

4- مثالِ اشکال شش ضلعی

خب گفتیم که شش ضلعی تداعی کننده‌ی کندوی زنبور عسل و در نتیجه کار تیمی است. علاوه بر این، نمادی از خلاقیت، تفکر و دانش هم هست. همه این موارد باعث میشه، شش ضلعی با فضاهای کاری و آموزشی و به خصوص مهد کودک‌ها تناسب داشته باشه.

جمع بندیِ کاربردی

خب وقت جمع بندیه! در جدول زیر بصورت خلاصه می‌گیم که از هر شکل بهتره در چه کاربری‌هایی از معماری و فضای دکوراسیون داخلی استفاده بشه:

چه اشکالی برای چه افرادی مناسبتره؟

خب بریم سراغ قسمت روانشناسی ماجرا! با توجه به موضوعاتی که تا اینجا گفتیم، بنظرتون هر فردی از چه نوع شکلی بیشتر خوشش میاد؟

خب طبیعیه که هرچه ویژگی‌های شخصیتی افراد به حس‌هایی که هر شکل القا می‌کنه نزدیک تر باشه، اون فرد علاقه بیشتری به شکل مورد نظر داره. مثلاً یکی از ویژگی‌هایی که مستطیل القا می‌کنه نظم هست، خب افراد منظم هم به احتمال زیاد بیشتر با مستطیل حال می‌کنن تا شکل‌های منحنی که هیچ نظمی ندارن.

جدول زیر حکم نکات کنکوری رو داره، کاملاً خلاصه و مفید:

حُسنِ ختام

به عنوان حسن ختام تصاویر زیر رو ببینین. اینها مربوط به دکوراسیون یک مغازه‌ی بستنی فروشی است که هم دایره‌ای هست و هم آبی! شما اگه در این مغازه بودین دوست داشتین بستنی با چه طعمی سفارش بدین؟

امیدواریم از این نوشتار که حاصل کار بچه های «سلام ساختمان» بود لذت برده باشین. میدونی سلام ساختمان چیه؟ سلام ساختمان بزرگترین مجموعه آنلاین کشور در زمینه های اجرایی دکوراسیون داخلی محسوب میشه که شمال تا جنوب کشور رو پوشش میده.

ماهانه صدها هزار ایرانی میان داخل سلام ساختمان و ازش قیمت می‌پرسند، مشاوره می‌گیرن، نکات مهم سفارش کابینت، کمد و دکوراسیون رو دریافت می‌کنند. علاوه بر اینها درخواست میدن که سلام ساختمان، دکوراتور و کابینت‌ساز حرفه‌ای شهرشون رو بهشون معرفی کنه، اون هم رایگان!

یک تکیه گاه بزرگ برای اینکه سرمون کلاه نره، برای اینکه دکوراتورها و کابینت‌سازها حرفه‌ای‌تر رو پیدا کنیم، برای اینکه خونه‌های قشنگ‌تری داشته باشیم J