اهمیت سنگ و سنگ کاری در ساختمان سازی

فرقی نمیکنه قرن 21 باشه یا دو هزار سال قبل از میلاد مسیح، اهمیت سنگ و سنگ­ کاری در ساختمان سازی بر هیچ­کس پوشیده نیست. اون زمان هم برای ساختن اهرام ثلاثه از سنگ استفاده کردن، الان هم برای ساختن ساختمان­های شیک و مدرن از سنگ و سنگ کاری استفاده می­کنن.

شاید بپرسین چرا سنگ؟ مگه سنگ چه مزیتی داره؟

الان بهتون میگم. سنگ یکی از مقاوم­ترین مصالح ساختمانی هست. این مصالح علاوه بر اینکه خیلی تنوع دارن و در زیبایی ساختمان تاثیر زیادی دارن، قابلیت برش خوردن و جلا پذیری دارن، در برابر صدا، حرارت و رطوبت مقاوم هستند. همه ­ی این­ها کافیه تا این مصالح تبدیل به یکی از محبوب­ترین مصالح ساختمانی بشن. تازه این­ها فقط بخشی از اهمیت سنگ رو نشون میده، برای اینکه بیشتر با این مصالح شگفت­ انگیز آشنا بشین تا آخر این مطلب با ما همراه باشین.

کاربردهای سنگ و سنگ کاری در ساختمان سازی

سنگ از رایج­ ترین مصالح ساختمانی محسوب میشه. در زمان­های قدیم سنگ یکی از عنصرهای اصلی ساخت و ساز محسوب میشد. هر منطقه و شهری با توجه به اقلیمش و فراوانی نوع سنگی که در اونجا یافت میشد ساختمان­هاش رو می­ساخت. امروزه اما نوع کاربرد سنگ به دو دسته­ ی زیر تقسیم میشه:

1. سنگ نمای ساختمان و
2. سنگ داخل ساختمان

دو دسته ­ای که هر کدومشون برای طراحان معماری و دکوراسیون داخلی دنیایی از کاربرد محسوب میشه و استفاده­ ی مناسب ازش میتونه اون رو به اثر هنری تبدیل کنه. در ادامه میخوایم به صورت جزیی‌­تر با این کاربردها آشنا بشیم.

سنگ کاری داخل ساختمان

استفاده از سنگ در داخل ساختمان یکی از بهترین انتخاب­ها است. سنگ­ها مصالحی مقاوم، با قابلیت برش و شکل پذیر هستند. هم­چنین میشه جلاشون داد تا زیبایی­شون چند برابر بشه. تنوع و زیبایی، قابلیت شست‌­و‌شو و پایداری­ سنگ­ها در برابر مواد اسیدی و قلیایی باعث شده که کاربردهای اون داخل ساختمان افزایش پیدا کنه. در ادامه با این کاربردها به طور ویژه آشنا میشیم.

1. سنگ کاری کف ساختمان

با اینکه امروزه تعداد انتخاب­های ما برای پوشش کف خانه­ ها و ساختمان­ هامون افزایش پیدا کرده ولی هنوز سنگ­‌ها یکی از رایج‌­ترین انتخاب‌­ها برای پوشش کف هستن. سنگ کف باید در برابر سایش و ضربه مقاوم باشه. پس علاوه بر زیبایی، مقاومت سنگ هم یکی از عوامل مهم در انتخاب نوع سنگ برای کف سازی هست.

2. سنگ کاری دیوار

یکی از راه­ های افزایش مقاومت ساختمان­ها پوشش دیوارهای اون با سنگ هست. سنگ­ها علاوه بر اینکه برای افزایش مقاومت ساختمان اسفاده میشن در زیبایی سازه هم تاثیر خیلی زیادی دارن. دیوار پله ­ها، دیوار داخلی ساختمان­ ها، دیوار سالن­ ها و هتل ­ها و هم­چنین دیوارهای حمام­ ها و سرویس ­های بهداشتی رو با سنگ پوشش میدن. سنگ دیوار ساختمان علاوه بر قابلیت شست‌­وشو و تخلل کم ، باید سبک­تر هم باشه تا اجرای راحتتری داشته باشه.

3. سنگ کاری راه پله

بهتر از سنگ برای پوشش راه پله­ ها مگه داریم؟ از سنگ کاری راه پله خانه خودتان غافل نشید. راه ­پله­‌ها یکی از پر رفت و آمدترین مکان­های ساختمان هست. برای همین ما سنگ­ها رو برای پوشش اون انتخاب میکنیم، چون اونقدر مقاومت­شون در برابر ضربه و سایش خوب هست که انتخاب دیگه‌­ای برامون باقی نمیذاره. رنگ و طرحش هم به اندازه کافی تنوع و زیبایی داره که میتونیم با طراحی ساختمان­مون هماهنگش کنیم.

سنگ راه پله رو چطور اجرا میکنن؟

موقع اجرای سنگ­ها، پله­‌ها آخرین مکانهایی هستن که سنگ کاری میشن. علت این کار رفت و آمد و استفاده­ ی مداوم از پله­‌ها هست. پس بهتره در آخرین مرحله سنگ کاریش انجام بشه تا موقع حمل مصالح صدمه نبینه.

1. اول سنگ بغل پله موازی با رمپ اجرا میشه
2. اولین سنگ پیشانی رو به صورت قاعم نگه میداریم و پشت اون رو با ملات و مصالح پرت پر میکنیم تا یه سطح تراز ایجاد بشه
3. حالا نوبت گذاشتن سنگ کف روی قسمت تراز شده هست. برای محکم شدن روی اون رو با چکش میکوبن
4. حالا نوبت سنگ پیشانی دوم هست و همینطور تا انتها همه­ ی سنگ­ها رو اجرا میکنیم

4. سنگ کاری ستون

گاهی در بعضی­ خانه­‌ها که متراژ بزرگی دارن طراحان مجبور به استفاده از ستون میشن. علاوه بر این، ستون­ها در لابی­ها، رستوران­ها و پارکینگ­ها هم استفاده میشن. برای اینکه زیبایی مکان حفظ بشه و هم­چنین برای افزایش مقاومت خود ستون به وسیله سنگ اون رو پوشش میدن. پوشش سنگ برای ستون­ها برای فضای داخلی خانه میتونه تزیینی و برای فضاهای دیگه میتونه مناسب با اون فضا انتخاب بشه.

سنگ کاری نمای ساختمان

احتمالاً شما هم جزو اون دسته­‌ای هستین که موقع خرید خانه نمای اون خیلی براتون اهمیت داره. هر چی نباشه نمای ساختمان چشم ساختمان محسوب میشه. استفاده از نمای سنگ یکی از آشناترین نماهای ساختمانی است. علت رایج بودن سنگ به عنوان نما به خاطر پایداری اون در برابر تغییرات جوی، مقاومتش در برابر رطوبت، حرارت و ماندگاری بالای اون هست. یکی از مفیدترین و به صرفه­‌ترین اقدامات اینه که سنگ نما رو با توجه به عمر مفید ساختمان­تون انتخاب کنید. اینطوری باعث میشه نه هزینه اضافی کنید و نه نمای ساختمان­تون زودتر از زمان مورد نظر از بین بره.

سنگ کاری رومی

یکی از نماهای سنگی پرکاربرد و شیک نمای رومی است. ایده­ ی کلی این نما از نقوش و طرح­ های روم باستان اومده. نمایی که طرفدارن زیادی داره و بیشتر کسانی که سبک کلاسیک می­پسندن رو جذب میکنه. این نما اجرای سختی داره و از سنگ­ هایی با قابلیتت حجم ­پذیری مثل تراورتن در اون استفاده میشه.

قسمت جالب قضیه: سنگ کاری تزیینی به عنوان دکوراتور

اگه بگم از سنگ میشه به عنوان بخشی از دکوراسیون داخلی خانه استفاده کرد قطعا تعجب نمیکنن.

حتما شما هم دیوارهای شومینه، دیوار بین کابینتی، اپن آشپزخانه و .. رو دیدین که از سنگ درست شده و چقد رو زیبایی خانه تاثیر گذاشته. امروزه انقد دامنه این کاربرد و تنوعش زیاد شده که میتونه شما رو شگفت زده کنه. بیاین با هم چند تا از این نمونه­ ها رو ببینیم.

انواع سنگ ساختمانی

حالا که با کاربردهای سنگ در ساختمان سازی آشنا شدیم بهتره کمی هم خود سنگ­ها رو بشناسیم، مزیت­ها و تفاوتهاشون رو بدونیم و بیشتر ازشون سر در بیاریم تا انتخاب بهتری داشته باشیم. ایران یکی از کشورهای غنی در زمینه سنگ محسوب میشه و یکی از علت­‌هایی که استفاده­‌ی این مصالح رو در ساختمان سازی هم افزایش داده همین موضوع هست. حالا بیاین یکم بیشتر در مورد انواع سنگ های ساختمانی پرکاربرد بدونیم:

1. سنگ مرمیت
2. سنگ مرمر
3. سنگ تراورتن
4. سنگ گرانیت
5. سنگ آنتیک

در ادامه بریم با هرکدوم بیشتر آشنا بشیم.

1. سنگ مرمریت

سنگ مرمریت که بهش سنگ ماربل هم میگن از خانواده سنگ­های رسوبی هست. این سنگ رو با سنگ مرمر اشتباه نگیرید، چون کاملا با هم متفاوت هستن. در ادامه در مورد سنگ مرمر هم براتون میگیم. مرمریت به خاطر مقاومت کمش در برابر تغییرات جوی در خارج ساختمان استفاده نمیشه. از این سنگ­ها برای راه پله­‌ها، دیوارهای داخلی و کف پوش­ها استفاده میکنن. نوع سنگ ماربل سیاه خیلی مشهور هست و برای دکوراسیون داحلی خیلی از اون استفاده میشه.

به طور کلی سنگ مرمریت به سه دسته­ ی پایین تقسیم میشن.

1. سنگ چینی: بافت ریزدانه
2. سنگ کریستال: بافت درشت دانه
3. سنگ ابری: نوارهای غیر موازی

دیگه انتخاب اینکه از بین این سه تا کدوم نوع رو انتخاب کنین به سلیقه­‌تون و هماهنگی اون با سایر بخش­ها داره.

2. سنگ مرمر

سنگ مرمر از خانواده سنگ­های دگرگونی هست. این سنگ یکی از زیباترین سنگ­های ساختمانی محسوب میشه. به خاطر سطح صاف و صیقلی­ و طرح­ها و رنگ­های خیره کننده­‌ش به یکی از پر مصرف­‌ترین سنگ­ها برای نمای داخلی ساختمان تبدیل شده. مرمر­ها یکی از گران‌ترین سنگ­های ساختمانی هستن. عده­ای باور دارن که این سنگ­ها خاصیت آرام‌بخشی هم دارن. به همین خاطر یکی از بیشترین جاهایی که دیده میشن در مساجد، حرم و مکانهای مذهبی هست.

3. سنگ تراورتن

سنگ تراورتن از خانواده سنگ ­های رسوبی هست. از این سنگ بیشتر در نمای خارجی ساختمان استفاده میشه که دو تا علت داره. اول اینکه این سنگ یکی از متخلخل­‌ترین نوع سنگ­هاست که همین تخلخل هم باعث زیبایی و هم استفاده­ ی زیاد اون در نمای ساختمان شده. (تخلخل سنگ باعث میشه سنگ به راحتی به ملات بچسبه. ) دوم اینکه تراش پذیری حجمی خوبی داره. نمای رومی یکی از نماهای زیبایی هست که با سنگ تراورتن ساخته میشه. از کاربردهای دیگه­ ی این سنگ استفاده­‌ی اون برای کف پوش‌ها، راه پله­‌ها و اپن آشپزخانه­‌ها است. قیمت این سنگ­ها نسبت به سنگ­های گرانیت ارزان‌­تر هست.

4. سنگ گرانیت

سنگ گرانیت از خانواده سنگ­های آذرین هست. این نوع سنگ به خاطر مقاومت زیاد و تخلخل کم یکی از بهترین انتخاب­‌ها برای سنگ کف، سنگ حمام و سرویس بهداشتی هست. دامنه­‌ی رنگ­های اون متنوع هست و این موضوع از نظر زیبایی خاطرمون رو جمع میکنه. بافت اون درشت دانه است. از این نوع سنگ به خاطر وزن زیاد و گران بودن (به علت استخراج سختش) کمتر برای سنگ نما استفاده میکنن. مقاومت بالای این سنگ باعث شده استفاده‌­های صنعتی و تجاری این کار هم افزایش پیدا کنه. از مزایای سنگ گرانتیت خاصیت ترکیب اون با چوب و شیشه است که دامنه­‌ی استفاده­ اون رو افزایش داده.

5. سنگ آنتیک یا سنگ دکوراتیو

از به هم چسباندن خرده سنگ­های تراورتن سنگ آنتیک درست میشه. این سنگ بیشتر کاربرد تزیینی داره و به خاطر تخلخلش به راحتی به روی همه نوع دیواری قابلیت چسبندگی داره. اینکه کجا و چجوری بخواین از این سنگ استفاده کنین کاملا به سلیقه و نوع دیزاین خانه­‌ی شما داره. اطراف دیوار شومینه یکی از جاهایی هست که حتما سنگ آنتیک به چشم میخوره.

سنگ اسلب چیست و چه کاربردی دارد؟

بعد از اینکه سنگ­ها به صورت کوپ استخراج شدن به کارگاه ­ها آورده میشن تا فرآوری بشن. در کارگاه­ ها کوپ­ ها به شکل­های متفاوتی برش میخورن. به سنگ‌هایی که در ابعاد بزرگ برش میخورن، سنگ اسلب میگن. پس در واقع همه ­ی سنگ­هایی که بالا در موردشون حرف زدیم میتونن به صورت اسلب تولید بشن. طبیعتاً به خاطر بزرگ بودن و شرایط سخت تولید، این نوع سنگ­ها گران‌­تر از بقیه هستند. هم به خاطر گرانی و هم زیبایی این سنگ­ها بیشتر کاربرد دکوراتیو و تزیینی دارن.

مزایا و معایب سنگ اسلب

سنگ اسلب مزایای زیادی داره، ولی چیزی که از همه مهم­تر و واضح­تر هست زیبایی دوچندان سنگ­های اسلب نسبت به سایر سنگ­ها هست. بعضی از این سنگ­ها میتونن نور رو از خودشون عبور بدن و همین کاربرد تزیینی این سنگ­ها رو افزایش داده. از مزایای دیگه­ ی این سنگ این هست که به خاطر تعداد کم برشی که میخوره، هدر رفت سنگ خیلی کمتر هست. شاید تنها عیب سنگ اسلب گرانی اون باشه. این سنگ­ها به خاطر پروسه­ ی هزینه ­بر تولیدش نسبت به باقی سنگ­ها گران­تر هستن.

نحوه­‌ی اجرای سنگ کاری در ساختمان چگونه است؟

یکی از مراحل مهم در سنگ کاری ساختمان اجرای اون هست. یه اجرای اصولی میتونه ماندگاری رو بالا ببره و احتمال خرابی رو کم کنه. برای اجرای سنگ نما دو روش کلی وجود داره که میخوایم مفصل در موردشون بدونیم:

1. روش خشک در سنگ کاری
2. روش تر در سنگ کاری

در ادامه بریم با این دو روش بیشتر آشنا بشیم…

روش اول: سنگ کاری به روش تر یا دوغاب

یکی از روش­های سنتی و قدیمی اجرای سنگ نما روش تر یا دوغاب هست. این روش به اینصورت هست که اول سنگ­ها رو روی دیوار میچینن بعد دوغاب­ها رو پشت اون میریزن. بعد ازاینکه دوغاب­ها خشک شد، سنگ به نما میچسبه. یکی از نکات خیلی مهم در این روش استفاده از ملات با چسبندگی بالا هست چون اگه اینطور نباشه احتمال جدا شدن سنگ وجود داره.

یکی از نکته ­های خیلی مهم در این روش اسکوپ زنی هست. سنگ­هایی که خلل و فرج ندارن میزان چسبندگی­شون به دوغاب خیلی کمه برای همین چنین سنگ­هایی رو هم حتما باید اسکوپ کرد. سنگ­های تراورتن و گرانیت جزو این دسته هستن. در اسکوپ زنی اول با فرز یه شیارهایی پشت سنگ به وجود میارن و بعد اون شیارها رو با سیم آرماتوربندی گالوانیزه میبندن تا سطح تماس سنگ و دوغاب بیشتر بشه.

سوال: فکر کردین برای سنگ­هایی که ضخامتشون کمه و امکان شیارزنی­شون وجود نداره چیکار باید کرد؟

پاسخ: لقمه سنگ­ها. روشی که برای اینطور سنگ­ها پیشنهاد میشه لقمه سنگ هست. تو این روش یه تکه سنگی که به صورت هرم ناقص برش خورده رو چسب میزنن و به سنگ پلاک میچسبونن. بعد از اینکه چسبش خشک بشه برای عملیات دوغاب ریزی آماده ست.

روش دوم: سنگ کاری به روش خشک

اجرای سنگ به روش خشک که زمان زیادی هم از مرسوم شدنش نمیگذره یه روش مدرن اجرای سنگ محسوب میشه. در این روش طبق مراحل زیر عمل میشه.

1. سطح نما رو شاسی کشی میکنن.
2. پشت سنگ گیره­‌های پین دار نصب میشه.
3. حالا سنگ به صورت کشویی وارد شاسی میشه.

از معایب مهم این روش اینه که نماهای شکسته رو نمیشه باهاش اجرا کرد.